 | 09.12.10 | 22h32  •  Mis à jour le 10.12.10 | 12h57
 
| 09.12.10 | 22h32  •  Mis à jour le 10.12.10 | 12h57
      
L'ancien juge d'instruction Jean-Louis Bruguière.AFP
En France, la justice est-elle indépendante de la diplomatie ? En révélant une face cachée de l'enquête rwandaise du juge d'instruction français Jean-Louis Bruguière, les mémos américains rendus publics par WikiLeaks et analysés par Le Monde, apportent une réponse nuancée à cette question.
Juste avant de quitter la magistrature, le juge antiterroriste avait une dernière fois défrayé la chronique en délivrant, en novembre 2006, neuf mandats d'arrêt internationaux visant de hauts responsables rwandais. Les autorités en place à Kigali étaient ainsi désignées comme les responsables de l'attentat du 6 avril 1994 contre l'avion du président rwandais Habyarimana, qui a donné le signal du génocide des Tutsi.
En réponse, le Rwanda a alors rompu immédiatement ses relations diplomatiques avec la France. Depuis lors, l'indépendance de la justice a régulièrement été mise en avant par les diplomates français pour nier toute responsabilité dans cette mise en accusation de personnalités rwandaises.
RÉALITÉ PLUS COMPLEXE
Les confidences faites par Jean-Louis Bruguière, à l'ambassade des Etats-Unis à Paris, reflètent une réalité plus complexe. Classé "secret", un télégramme du 26 janvier 2007 – date située entre la rupture des relations franco-rwandaises et l'élection de Nicolas Sarkozy – rapporte les propos de M. Bruguière. "Il a déclaré, indiquent les diplomates américains, qu'il avait présenté sa décision à des responsables français, y compris au président Chirac, comme relevant de sa décision de magistrat indépendant, mais a choisi de les consulter parce qu'il était convaincu du besoin de coordonner son calendrier avec le gouvernement."
Le juge a ajouté qu'"il n'a pas été surpris par la réaction officielle du Rwanda" et que "le gouvernement français était préparé à ce qui était attendu comme une réponse violente contre les ressortissants français".
Le juge annonce alors aux Américains qu'il va briguer un mandat de député (il sera candidat malheureux aux législatives de 2007). "En passant, Bruguière a mentionné que le poste de ministre de la justice serait son premier choix", précisent les diplomates américains qui lui rendent un hommage appuyé.
"MAUVAIS CALCUL"
A propos du dossier rwandais, le mémo croit entrevoir des arrière-pensées chez le juge : "Bruguière a présenté son dossier d'une façon très professionnelle, mais il n'a pas caché son désir personnel de voir le gouvernement de Kagame isolé. Il avertit que le resserrement des liens des Etats-Unis avec le Rwanda serait une erreur."
D'autres confidences, faites à la même époque par un haut diplomate français, apportent un éclairage encore plus cru. Ce responsable du Quai d'Orsay "a confié que le gouvernement français avait donné à Bruguière le feu vert pour rendre son rapport [les mandats d'arrêt] [et] que la France avait voulu riposter à la décision du Rwanda de mener une enquête sur l'implication de la France dans le génocide de 1994 et ses conséquences".
Selon ce diplomate, le gouvernement français "a fait un mauvais calcul en n'anticipant pas les lourdes mesures que le Rwanda prendrait en représailles".
Les télégrammes américains éclairent un épisode plus récent des relations franco-rwandaises. Il s'agit de l'arrestation, en novembre 2008, à Francfort, de Rose Kabuye, chef du protocole du président Paul Kagamé, qui figurait parmi les neuf personnalités visées par le juge Bruguière. L'interpellation de Mme Kabuye et son transfert en France ont permis au Rwanda d'entrer dans la procédure française sur l'attentat de 1994, et de préparer une riposte judiciaire propice au rétablissement des relations diplomatiques. L'hypothèse selon laquelle les autorités rwandaises auraient, en réalité, accepté l'arrestation de Mme Kabuye, considérée comme un poisson-pilote, est corroborée par plusieurs mémos.
En juin 2009, Romain Serman, conseiller "Afrique" à l'Elysée, "a suggéré que l'affaire Rose Kabuye était de fait une affaire-test permettant aux Rwandais d'avoir un accès direct au dossier" la concernant. "Les deux parties ont compris qu'il s'agissait du dossier le plus faible" du dossier Bruguière et qu'en faisant échouer les poursuites dans son cas, "on pourrait faire dérailler les autres mandats d'arrêt".
SERVIR DE TEST
Deux mois avant le rétablissement des relations diplomatiques, Charlotte Montel, conseillère au cabinet du ministre des affaires étrangères Bernard Kouchner "admet que plusieurs officiels français avaient gentiment suggéré aux Rwandais que l'une des neuf accepte d'être arrêtée".
La diplomate reconnaît que Mme Kabuye "a toujours maintenu qu'elle n'avait jamais eu l'intention de se faire arrêter" pour servir de test. Mais cette version est contredite par un télégramme du 10 novembre 2008 rédigé par l'ambassade américaine à Kigali.
Selon ce mémo, Rose Kabuye elle-même avait confié à des "contacts de l'ambassade" que "ce serait mieux d'aller en France pour combattre les accusations et être entendue". Selon une autre source, "[le président] Kagamé a lui-même exprimé sa fatigue d'avoir à gérer les visites dans différentes capitales d'officiels mis en cause (…) et a suggéré à Kabuye que d'autres officiers du protocole commencent à acquérir plus d'expérience pour organiser son voyage".
A quelle conclusion aboutira l'enquête sur l'attentat de 1994 ? Les Américains ne sont "pas certains que le juge" mène l'enquête d'une autre façon et annule les mandats d'arrêt, "étant donnée l'indépendance revendiquée par la justice française".
Philippe Bernard
NEWS FROM RWANDAN WIKILEAKS
             
KIGALI-RWANDA
(Fuite No4) RPF MU BUCURUZI NO KWIKUBIRA UMUTUNGO W'IGIHUGU
".....ubu ndabagezaho bimwe mu byakozwe no kwi kubira umutungo wigihugu byitwa 
ibya FPR ndetse bikaba ibyishi bibarizwa mu mufuko wa Kagame ndetse ni ngero 
nazimwe mu mitungo ya kagame nkamazu agenda agura hirya nohino kwisi nibyo 
bagenda bandika ku bantu bakoresha ari uburyo bwo ku jijisha.
Icyambere naba bwira nuko hajeho ikitwa Tristar kikaba ari Group yibigo byu 
bucuruzi bwa FPR.
Imiterere yayo uko igomba ku mera igomba no kuyoborwa nu muntu wu mwizerwa kandi 
wavuye Bugande cyane cyane ubarizwa mu byo nababbwiye byitwa Impunzi umuyobozi 
wabo biba byiza iyo afitanye amasano hafi na Kagame uwo nababwira ni nka 
Rugangazi Ben ikindi kandi hakaba inama yu butegetsi ariko iyo iba ari 
ukujijisha ikaba igizwe nabamwe bava muri FPR ariko babizerwa mbese bari mu kazu 
indani baba bahawe umugisha na Kagame.
Hakaza nubundi bucuruzi bwa Kagame bukorwa nu witwa hatari Sekoko akaba afite 
Campany Nyishi zaba izibarizwa mu Rwanda cyagwa mu Mahanga zikaba ubusazwe ari 
iza Kagame hatari akaba nkuko ba byita ari Umushumba uragiye inka zitarize.
hakaza nubundi bucuruzi bukorwa nu mufasha wa Kagame bukaba ari ububonekamo 
Musazawe witwa Richard Murefu ahanini bushingiye kubucuruzi bwibikomoka kuri 
Peteroli ndetse nubundi bucuruzi bukorwa na Mbundu Umuhungu wa Kananura cyane 
cyane nka Campany itanga ibyangobwa indangamuntu ndetse naza Passport,no gukora 
amafaranga undi muntu uboneka mubucuruzi no gukorana na Jaenette Kagame ni 
Gatera Egide mu bucuruzi bwi icyayi aho yeguriwe imirima yicyayi hamwe ninganda 
hafi 80% undi uboneka nu witwa kayiranga Bertard bakunze kwita Kiki,hamwe na 
Mugisha umwubatsi mukuru mu Rwanda.
Uko ubwo bucuruzi buteye ndetse niryo sahuranwa ndahera kubya Kagame na Tristar 
ye ndetse na Hatari Sekoko.
Nkubu Tristar amafaranga yayo yose amanywa umubare na kagame niwe uvuga aya naya 
najye ahandi ajye gukora ibingibi ikindi kuberako bamaze kubonako abantu beshi 
bata kiyishimiye ndetse bata nayikunze ubungubu umutungo wabo ba wimuriye cyane 
muri za Bank za Chine ndetse Afrika yo hepfo no mugihugu cya Ghana ubu niho za 
Compote zabo zi muriwe zivanwa ku mugabane wu burayi ndetse na USA kuko nta 
mutekano amafaranga yabo yari afite usanga inyishi zigiye zanditse kuri za 
Campany zanditseho Hatali nabandi bantu Kagame aba ya muhaye. nkurugero nka 
Campany yitwa CARINA yandikishije mu UK abanyamigabane ni Hatari sekoko na Byusa 
umuhungu wa mushiki wa Kagame iyo Campany niyo nyirinzu Embessy yu Rwanda 
ikoreramo mugihugu cyu Bwongereza ikaba inafite nandi mazu abarizwa mugihugu cya 
Dubai ajyera kuri 20 nayo ameshi yanditse kuri hatari nawe nyuma akazigurisha 
iyo Campany afata nije na Byusa
Ikindi ni nyubako ziri mumujyi wa Kigali ahahoze Gare nikicaro cya Police ku 
muhima ndetse nahahoze Jali byo sirirwa mbigarukaho kuko birazwi hose byagiye 
binagaruka mwitangaza makuru.
Ubundi bucuruzi bukorwa na kagame ni aho Campany ariyo ifite Contran kujyana 
abasirikare Darfur no kuba kurayo akaba avanamo akayabo gahagije naho ubwo ni 
ubundi bucuruzi bwihishe akora.
Ikindi usanga nkibintu byishi byari ibya Leta byegurirwa Tristar ndetse nabamwe 
mu bambari ba Kagame nuko nyuma ugasanga bara bihombesheje ukongera kubona bara 
bigurishije nki kigo kikagurishwa ishuro zirenze ebyiri nka Rwandatel.
Kubirebana nubucuruzi bwu mufasha wa kagame nkubu isoko ryose rya Minisiteri 
yingabo ryibikoreshwa na Petrole ryeguriwe Richard Murefu musazawe bishyizwemo 
ingufu na Gen. Nziza
hakaba aharindi soko ryo kuvugurura ikigo cya Gako nabwo ryeguriwe Mugisha nuko 
akaza kubona inyongera ingana na Miriyari imwe ya manyarwanda akaba ariyo 
yarangije kubaka inyubako za amazu Nyirabukwe wa kagame nabandi bavandimwe be bi 
mukiyemo zibarizwa Nyarutarama.
Hakaza ubucuruzi bukorwa na Gatera Egide bwi Icyayi aho ikigera kuri 80% bwose 
ari ubwabo aho yagiye yegurirwa zimwe munganda no mu byayi nta piganwa ribaye 
ndetse nahabaye ipiganwa rikaba irya nyirarureshwa.
nkisoko ryo guora amafaranga bihabwa Campany yu mufasha wigihugu bihagarariwe na 
Mbundi ikaba ari nayo ifite isoko ryo gukora indangamuntu isoko ryo impushya zo 
gutwara abantu ndetse na Passeport.
iryo soko rikaba ryara tazwe nta piganwa ribayeho bakaba na leta ikodesha ibyuma 
bifotora kuri buri murenge wose wo mu rwanda.
Ubundi busahuzi bukorwa na kagame hamwe nu muryangowe ndetse nabambari bayo 
nkubu hari amasoko yagiye atagwa mu kigo cya ORTPN nko kwiga imitererere 
yishyamba rya Nyugwe hakandikwa nkamafaranga agera nko kuri miriyoni imwe ya $ 
ugasanga agiye mu mufuko wabambari bingoma hakaba nibindi bitwara amafaranga 
babinyujije nko mu mishinga ya IMBUTO FONDATION nko kugura imiti igabanya 
ubukana bwa Sida ugasanga amafaranga agenewe za Marariya nibindi anyuzwa mu 
Mbuto iyoborwa nu mufasha wa Kagame muzabaze ikirukanye umuzungukazi wakoraga 
muri PSI.
Ubutaha ndabagezaho abahamwe amafaranga na akazu bayakoresha urutonde rwabo 
ndetse nubundi bucuruzi bwimbitse ndetse nazimwe munyandiko zigaragaza iyo 
mitungo maze mwene Nduhungirehe wigize idebe yabo tuzarebe azanabaze shebuja 
Gasana eugene aho ikitwa ARITEL cyarengeye naho akayabo kavuyemo imifuka 
karengeyemo." Rwandan WikiLeaks.
(Fuite No3) IGICE CYA KABILI: INTAMBARA YA KAGAME NA KAYUMBA YATANGIYE ITE ??
"...Nkuko na bi kubwiye nuko gen.kayumba yenda kurangiza amasomo mu gihugu cyu 
bwongereza nibwo hafashwe gahunda yo ku muvana ku buyobozi bwingabo kandi ko 
Kagame yari amaze kubona amakuru ko Kayumba arimo gusezera mu Gisirikare nibwo 
nawe ubwe abi mumenyesha akiri iriya nuko Kagame ara muhakanira amusaba ko wenda 
ya mufasha kuba aretse bakabanza kuva mubihe bya Amatora nibwo byoroheye kagame 
ku musimbuza Kabarebe nibwo Kayumba yagiye muri NSS asimbura Gatsinzi.
Nibwo Karegeya yahawe Mission yo kumenya ibyo Kayumba arimo nibyo ba mureaga ko 
ashaka guhirika ubutegetsi niba bifite ishingiro ariko Col.Karegeya we ntamenye 
ko ari gahunda za Kagame barakorana muri NSS hamwe nabandi barimo umugabo wa 
Inyumba ndetse nabizimana wahoze ari Ambassaderi Hollande ariko icyabaje Kagame 
kurushaho nuko Kayumba na Karegeya nabagenzibe bose bashoboye gukora akazi keza 
ategereza ko habiba amaca kubiri yifashije Ndahilo ariko bira nanirana nibwo 
Nziza yatangiye kujya ananiza NSS kuko yari umuyobozi wa DIM nkigihe kimwe 
hafugwaga abadamu bari ba Soma Mbike(Maneko) za karegeya bitwa Nyampundu Bola 
hamwe Hidaya Coco bafugwa na nziza na DIM nibwo Col.Karegeya nawe yasabyeko yaba 
afashe ikiruhuko nabwo kagame ara mwangira ndetse no muri uwo mubonanno wabereye 
kuri Muhazi hari Karegeya na Ndahilo,Nziza na Masozera karegeya yasabwe 
kwerekana imikorere ya Kayumba nkuko bivugwako kayumba ananiza inzego za Leta 
Col.karegeya niwe washoboye
gutinyuka kubwiza ukuri Kagame amubwirako Kayumba ibyo ba muvugaho byose ari 
amafuti kandi ari uguharabika yerekana ni mpungenge zirimo gukomeza guteza 
umwuka mubi mu banyarwanda ndetse ko nibyishi ari amazimwe.
Nibwo Col.Karegeya nawe batangiye ku mugerera mugatebo kamwe na Kayumba nibwo 
Col karegeya nawe atangiye kuregwa ibyaha bimwe ko we na Kayumba bafite umugambi 
umwe nibwo nziza na Ndahilo batangiye kubashakira ibyaha hamwe nibwo yajyaga 
ajya Ku musura Kimihurura aho yara tuye bikavugwako bari mu manama nibwo bifashe 
indintera biba bigezemo abitwa ba Pascal Ngoga ko nabo bari mugikundi cyanze 
kuva kuri Gen.Kayumba abatangirwa kuregwa ibyaha bitabaho nibwo abitwa ba Sam 
Nkusi nabo bashatse kwihagararaho nabo inkubi iba ibagezeho nibwo intambara 
ifashe indi ntera yo kwigabanyamo ibice abantu bavuye Uganda.
cyane cyane mu gisirikare hazamo igice cyabantu babaye mu Nkambi aribo bitwa 
Impunzi bahanganye nabandi bitwa aba Konyine ari abantu batijyeze bahunga ngo 
bababe mu Nkambi bari batunze batigeze bagira ubuzima bubi bwo mu Nkambi nibwo 
abitwa aba Tolo aribo Kagame avamo ndetse nizindi Nkambi za Nyakivala ndetse 
Cyakwali bagiye kuntebe nibwo abakonyine beshi bari mu gisirikare batangiwe 
gusezererwa abandi bavanwa mu myanya barimo nibwo na Musoni ahawe Mission na 
Kagame gushyira mu myanaya abantu bavuye Uganda cyane cyane impunzi nuko ikitwa 
ubushobozi gishyirwa kuruhande amaranga mutima nicyene wabo bahabwa imyanya.
Ubwo habaho gahunda yo gusenya ubufatanye bwa Kayumba na Karegeya ndetse nabandi 
bitwako abasha mikiyeho nibwo hatangiye gahunda yo kubasenyera hamwe ikaba 
yarakozwe cyane nu mufasha wa Kagame abifashijwemo na Nziza ndetse na Ndahiro 
nibwo bahinduriwe imirimo nuko NSS ibaho nta muyobozi wasimbura kayumba ariko 
yayoborwaga na Ndahilo wari wasimbuye Col karegeya nuko Karegeya yi murirwa muri 
Office za kabarebe nibwo ariko yagiye asabwa gukomeza gukora akazike ko kuneka 
yoherezwa muri mission rimwe nariwe ntajyeyo akanga akavugako akazi atari ake 
keshi cyane yagiye ahamagarwa na Kagame aundi akanga kwitaba yajya ajya no muri 
Mission akajya yigira mubye cg akajya aho atatumwe nibwo na Kayumba yatinze 
kujya mu Buhinde ariko nabwo bikavuhwako nawe yari yanze nibwo habayeho ibisa 
nki mishyikirano nuko kayumba arajyenda ariko asaba Kagame kureka ishutize ko 
nta kibazo bafitanye ko ikibazo ariwe bagigitanye ninama yabereye mu Rugwiro 
yabamo guterana amagambo
cyane nibwo kayumba afashe ikemezo cyo kubisa kagame avugako wenda bizashira.
Icya kurikiyeho habayeho ko Col.karegeya utararipfanaga ariwe wagombaga 
gukurikiraho ku muca intege nibwo ya fuzwe igihe kijyera ku mezi atandatu 
afungirwa ku musozi wa jali ntawe umusura ndetse nta nuwo mu muryangowe umuca 
iryera nuko nyuma zimwe mushutize zaba nyamahanga ziza koko igitutu Kagame nibwo 
kagame yafashe icyemezo cyo ku mufungura ariko mbere yo gufungurwa hayeho 
umubonana Col karegeya na Kabarebe ndetse na Kagame watangiye nko mugihe cya saa 
kumine byiri mur Rugwiro nibwo kagame ya bwiye Col Karegeya ngo amwe mu makosa 
iryambere ya mureze ngo nuko yavuzeko kagame ategekwa nu mugore nuko karegeya 
igisubizo ya muhaye ATI KAGIRE INKURU nibwo habayeho guterana amagambo kandi no 
kugaragaza ko karegeya atinyutse Kagame cyane bikabije nibwo Kabarebe yavuze ati 
Karegeya ashobore kuba yara canga nyikiwe nibwo karegeya ya musubije nabi cyane 
ati Niwowe wacanganyikiwe jyewe ndi muzima nzibyo mvuga.
Nibwo nyuma yiminsi ibiri yu wo mubanano hari urwego rumwe rwi perereza ryohanze 
yu rwanda rwa kimwe mubihugu byafashaga urwanda rwashyizeho igitutu Kagame ngo 
arekure Karegeya
Nyuma yiminsi igera kuri itatu nibwo Karegeya ya rekuwe ariko ashyirwaho 
igenzura rikomeye haba kuri itumanaho kuba mugendagaho ndetse no kushutize 
zahafi nabamwe mu muryangowe ariko byose biza gusanga ari ipfabusa kuko amakuru 
yose yayabonaga yabaga afite aba aya mugezaho umunsi ku munsi hari nikintu cya 
menyekanye nyuma ko akeshi ariwe watangaga ibyo ba muvuga.
Nibwo nyuma yigihe afunguwe yasabye ko yavanwa mu gisirikare ata kifuza kugikora 
ndetse na kazi kose kareta kuko adashoboye amatiku yabamwe mubayobozi nibwo 
kandi yakomej kwerekana ubushuti nabamwe mubayobozi bigihugu cya abaturanyi ba 
uganda ba mugendereraga ndetse nabamwe mubo yasuraga baje nko mugihugu cyu 
rwanda babonanaira ku ma hotel haza kuvamo ngo ko yerekanaga urugwiro rwishi 
kwishimana nabo.
Bivugwako kandi yakomeje nanone kujya avugana na Kayumba nabyo biba ikibazo 
nibwo Nziza yo ngeye gutanga rapolo avugako abantu ba kayumba banze ku muvaho 
cyane cyane aba Nyamutara ndetse namwe mubacuruzi yerekana ni mpungenge karegeya 
ateye muba Nyarwanda ko adatinya kuvuga no kugaragaza amakosa ndetse yongeraho 
ko ana tinyura abantu.
biba bikubitanye nuko col karegeya yari yagiye kwa kabarebe avuga ko ashaka kuva 
mu gisirikare ndetse ni mirimo ya Leta nibwo hakoreshejwe inama ivugako agomba 
gufugwa byanze bikunzeko uta mureka ngo age hanze.
Nibwo Col. Karegeya yongeye gufugwa igihe kingana ni myaka ibiri nibwo uburoko 
ya bukoze ariko bumvaga ko nazavamo azaba yaravuye kwizima nibwo nawe mugihe 
gito atigeze abaha umwanya yashoboye kubaca mumyanya yi ntoki kuko nawe yari 
amaze guhabwa amakuru numwe mubayobozi bakuru bigisiriakre ko yashakaga kongera 
gufugwa kuko mugufungurwa habayeho guterana amagambo na Kayonga ndetse nabdi 
barimo muhire ndetse na kabarebe ubwo Kayonga yatangiraga ku mubwira ati urabona 
ufunguwe twizereko ukuyemo isomo nibwo undi ya musubizaga ati igifungo nkoze 
niwowe wari ukwiye ku kijyamo kuko ariwowe mujura winka.
habaho guterana namagambo we nawe nibwo nyuma yiminsi mike Karegeya ayashoboye 
kujyenda nabwo abaimenya aruko nabwo abatumyeho.
Ubutaha nzabagezaho uko ubu inzego zipereza zibahiga aho bari mu buhungiro 
ndetse nukuntu gen. Nziza yafashe kungufu umuzungukazi wari uhagarariye CIA mu 
rwanda ndetse nubuhamya bwuwo muzungukazi.." Rwandan WikiLeaks.
(Fuite No2) IGICE CYA MBERE: INTAMBARA YA KAGAME NA KAYUMBA YATANGIYE ITE ?? 
"......Ubu ndashaka kuguha intangiriro z'ikibazo cya Generali Kayumba yagiranye 
na Kagame nuko cyafashe intera kikageramo na Col Karegeya ndetse naho bijyeze 
ubungubu.
Nkuko bizwi cyane Gen kayumba yari umwizerwa kwa Kagame cyane kuko yara 
mufashije ubwo nyuma yurupfu rwa Rwigema muri 1990 intambara yu kwakira ubwo 
yatangiraga nibwo habayeho Impfu zitunguranye zari izabayobozi ba FPR ndetse 
ubwo hakurikiraho uburyo hashakwa undi muyobozi wayobora FPR ariko hagati 
ahongaho Museveni yifujeko Kagame ariwe wasimbura Rwigema ariko abandi 
basirikare bari abayobozi ndetse no mwishyaka ntabwo babikozwaga kuko nubundi 
kagame yari yari yaroherejwe muri USA nko ku muhungisha abandi ba nya muryango 
ba FPR bata mwifuzaga nuko abayobozi ba FPR bamwe mubenshi bamaze kwitaba Imana 
muburyo budasobanutse neza nibwo Kagame ya tumijwe muri USA.
Nibwo yagejejwe kurugamba bahamagaza inama yabayobozi bose yabereye Mbarara aho 
Salim Saleh afite farm yororeramo hari abayobozi benshi mugisirikare cya FPR 
nabamwe mu basivile barimo icyogihe bavugaga rikijyana nka Karimba Haruna mukuru 
wa Hatari Sekoko ucunga umutungo wa Kagame nabandi.....
Icyo gihe byari byamaze kugaragara ko abasirikare hafi yabose batashakaga Kagame 
nk'umuyobozi wabo nibwo murumuna wa Museveni Salim Saleh yabasabye kubemerera 
aranahaguruka amuha isaruti yerekana icyubahiro amuhaye nibwo byemejweko abaye 
umuyobozi wa FPR ariko kagame icyo gihe ntabwo yakundaga kuba ku rugamba kubera 
kutizera umutekano we nkuko byagaragazwaga no kutishimirwa yabaga cyane Mbarara 
niho yakoreraga ubwo buyobozi nkuko Kayumba yari ashizwe ishami ryari rishizwe 
ubutasi DIM nibwo yagiye ashobora kumukiza imitego myishi hari nkaho abayobozi 
bamwe bigisikare bajyaga bata Kagame hafi y'imirwano rimwe yari agiye gufatwa n'ingabo 
za Habyarimana akizwa na kayumba aho bitaga Nkana ariko nibwo kagame yagiye 
arushaho ku mugirira ikizere ntawundi muntu yumvaga icyo gihe kandi nikindi gice 
cy'abasirikare cyari kigizwe naba Kayitare cyumvaga Kayumba cyane arushaho kuba 
umuhuza ariko kagame akajyenda abona aho ibihe bigeze nibwo yatangiye kujya 
yirenza
abashoboraga ku muveba ku makosa yajyaga akora nibwo nabibutsa nk'impfu z'abantu 
zagiye zitunguranye.
Nkurupfu rwa Sam Byaruhanga warashwe numusirikare ubu abarizwa Kigali ukorera 
Nyabugogo kuri gare wakoreshejwe na Kagame kumwirenza kuko Byaruhanga ayari 
umusirikare mwiza ndetse wakundwaga. Nkurupfu rwa Kayitare nawe warozwe n'itsinda 
rimwe ry'abaganga nawe kuko ntabwo yavebanaga Ijambo nawe yirengejwe na Kagame 
ariko bitangira kuzana ikibazo nibwo ba Kayumba naba Ndugute bamugiriye inama yo 
kureka ubwo bwicanyi kuko burimo kutesha ikizere mubo ayobora nibwo Kagame 
yabaye nkurekeyeho imigambi ariko nyuma aza gukomeza aho Kigali ifatiwe habayeho 
gahunda yo kwirenza bamwe mubasirikare bari bakomeye ndetse bari n'abarwanyi 
ninabwo hatangiye gahunda yo kuzamura abatarigeze bagaragara kurugamba.
Twababwira nkurupfu rwa Ngoga warozwe bifashije uwitwa Dan Gapfizi na Ndugute 
warwaye kuburozi yari yahawe habuzwa inzego zose za Gisirikare kuvuzwa.
nkuko natangiye mbibamenyesha ubwo muri 1994 Leta imaze gufatwa nibwo urebye 
ibibazo bya Kayumba na Kagame byatangiye cyane kagame ashaka guhita aba 
umuyobozi nibwo kayumba yamugiriye inama bari i Musha kayumba we yabaga Masaka 
amusabako atakwihutira gutegeka ko yareka abasivile bakitoramo umuyobozi ko 
aribwo byaba byiza ariko hagati aho Kayumba azagushaka Tito Rutaremara amusabako 
yatanga nkumukandida munama yabereye Kanombe mu kigo ko yatanga nku mukandinda 
Bizimungu ko kandi aza gushyigikirwa ni Gisirikare nkumuntu wari umuhutu 
wayobotse FPR kandi wagiye mu mishyikirano kandi uzashobora kumva nandi mashyaka 
yari asigaye mu rwanda nibwo Bizimungu yemejwe ariko Kagame ntibyamushimisha 
nibwo ariko bakomeje kubana ariko atamwizeye cyane nibwo Kayumba yavuye muri DIM 
agirwa umuyobozi wungirije wa Gendarumori yungirije Ndibwami asimburwa na 
Karenzi Karake kubuyobozi bwa DIM ninabwo hatangiye intambara yubutita ya 
Kayumba na Kagame ihemberewe na Kagame
kugirango ashobore kujya yirirwa abaryanisha ashobore kujya abajyenzurango 
bimwemereye nibwo haje igice kigizwe ngo naba Kayumba naba Karenzi haba muba 
Sivile babanyamuryango ba FPR ariko hagati aho Kayumba azakugirwa umukuru 
wingabo ndabyibuka Kagame yamushimaga igihe cyose ariko hagati aho haza 
kuzakubaho ubundi bwumvikane buke kugurwa kwibikoresho bya Gisirikare bwarimo 
Indege za Kajugujugu za guzwe na Kagame ahagarariwe na Ndahilo hamwe nu 
mufashawe Jeannette nibwo ndahiro yatse inyoroshyo uwitwa kato wa Uganda 
amafaranga angana 50,000$ nibwo hariho intamabara yabacengezi nibwo kayumba 
yagaragarije Kagame ubuswa bwabayemo bwo kugura ibyo bikoresho yerekana nuko 
atabyemera birakaza Kagame cyane ariko ashaka no kumukuraho ariko abonako 
igisirikare kimukunze cyane abura aho ahera.
Ikindi cyagaragaye nkikimenyetso cyo kutumvikana na kagame na Kayumba naho 
Kagame yategetse kayonga nabandi bagenzi be gushimuta inka zabagogwe anibwo 
kayumba yakuye kayonga kubuyobozi bwa Unite yitwaga Bravo yabaga muri kariya 
gace ka Gishwati nibwo hatangiye iperereza ku ishimutwa ryinka bifata kayonga 
ariko hagati aho Kagame amuhungishiriza mugihugu cya USA kwiga kayumba aza 
gusaba Leta ko igisirikare cyariha inka zashimuswe icyo bibaza Kagame cyane 
nabwo bishirira ahongaho.
Undi mwumvikano wabayeho ni murwego Gen Kayumba yazanye gahunda yo kujya batanga 
amapeti bakurikije ubushobozi bwu muntu ariko ubwo nabyo bibonwa ko Gen. kayumba 
atangiye ngo gukora igisirikare cye ariko ikindi gisekeje mubantu yirirwa arega 
yazamuye muntera harimo Ibingira hakaza Dany Munyuza hakazamo abo mwumva bitwa 
ba Siza Kayizali nabandi beshi nta narimwe muzigera mwumva bakora urutonde rwabo 
yazamuye muntera bata bigomba.
ikindi bapfuye cyane nahabereye inama ya FPR ku kicukiro ariho havuye ishwana 
rya Nkongoli na Kagame ndetse nishwana rya Mazimpaka na kagame na Kanyaregwe 
ubwo Gen.kayumba yamugiraga inama yuko yareka abasivile bakayobora ishyaka nawe 
akaguma kubuyobozi bundi akanabafasha kuba mu gisirikare ubwo kagame yabifashe 
nkindi ntwaro yindi ngo Gen. Kayumba ashaka gukoresha nibwo Kagame yasabye 
Inyumba ku mushakira aba Kada begereye Patrick Mazimpaka ndetse na Bizimungu 
bakaba kurikirana hafi ndetse bagashaka nabamwe bajya bakoreshwa kugenzura inama 
zibera mu muryango nibwo ubona aba ba Musoni James bavutse bakagaragara kuko 
Musoni yakoraga muri minisiteri yurubyiruko yimurirwa Kubunyamabanga bwa FPR 
abifashijwemo na Patrick Mazimpaka nibwo Musoni yahawe Mission na Inyumba yo 
kuneka abantu baba mu bunyamabanga sukubabeshyera karahava azamurwa muntera ubwo 
yahagarariraga Kagame mubunyamabanga bwa FPR.
Igihe cyo kwirenza Bizimungu nibwo Gen. Kayumba yerekanye uruhande ahagazeho 
abwira Kagame ko ata kwihutira gufata uriya mwanya ko kandi bizana amacakubiri 
agaragara mu muryango wa FPR nibwo kagame yanze kuva kwizima yewe bishaka ko 
bizimungu yahimbirwa icyaha agafugwa byihuse vuba nibwo Gen.Kayumba ndetse 
nabandi bamwe mubasivile ba FPR bahagurutse batangira Kagame kumubuza nibwo bari 
batangiye gukoresha abitwa ba karinamaryo wari umuyobozi wa Komine Kanombe ubu 
abarizwa mu mubunyamabanga bwa FPR.
Nibwo kagame yatangiye kwerura abifashijwemo numufashawe kuvugako Gen. Kayumba 
ari umwanzi wabo ndetseko abangamiye ni nyungu zumuryango wa FPR hafatwa gahunda 
yo kumuca kushuti no kureba uko ba mwijyizayo nibwo kagame yayoboye Inama kuri 
Muhazi iwe yari igizwe na matsinda abiri iryambere ryari abasirikare ryabonanye 
nawe mu gitondo irindi rigizwe nabasivile ribonana nawe kumugoroba ariko 
yahamagaye icyo gihe abitwagako ari inkora mutimaze
itsinda ryambere ryari rigizwe nabasirikare barimo Kabarebe ndetse na Nziza 
hamwe na Ndahiro na Karegeya wagombaga kuba ari muriynama ariko bihurirana nuko 
atari mu Gihugu hamwe na Muhire icyo bize nuko Kayumba bamwaka imbaraga afite no 
kureba ukuntu bamurekera mu gisirikare ariko ntakigiremo imbaraga nibwo hafashwe 
gahunda yo kukigabanyamo Kabiri umutwe urwanira mu kirere nu wo Kubutaka 
bikagira ubuyobozi kandi Nziza ahabwa gahunda yo kujyenzura abitwa boseko aringo 
aba Kayumba niko bitwaga icyo gihe.
Kubasivile harimo nka ba Tito Rutaremara,Musoni Polotazi,Musoni James,Ngarambe 
umunyamabanga wa FPR hamwe na Mutsindashyaka nabandi bageraga bo nko kuri 20. bo 
basabwe ahanini gukangurira abanyamuryango ububi bwa Kayumba.
Nibwo kayumba agiye kwiga mugihugu cyu bwongereza nabwo bisigara bishyushye 
haduka ibihuha byakwirakwijwe na DIM bitazwe na Nziza akoresheje capt Mugisha 
wabarizwaga muri DIM ndetse na Rushema Inkotsa yu mugi nibwo hakozwe Gahunda 
yogutangira ku musenya hahamagazwa abantu benshi cyane bitwagako ari inshuti 
ibinyamakuru birandika abaregwa niyo nkubiri ya Kayumba biba birabahitanye nibwo 
ubona abitwa ba Bihozagara ba Rwamasirabo ba Mazimpaka nabandi benshi bagiye 
bigizwa inyuma bagashyirwa kubyitwa gushyirwa ku Gatebe.
Nibwo Gen.Kayumba yakurikiranaga ibyo byose byberaga mu rwanda yibereye UK ariko 
yicecekeye nibwo yaje mu biruhuko mu Rwanda icyateye kagame kwibaza habaye 
umupila kuri stade amahoro icyo gihe kayumba aza kuwureba nibwo abantu 
barahaguruka ba mukomera amashyi icyo gihe Kagame yarababaye cyane nibwo 
yabajije Nziza ati ikibazo kiri hehe nibwo nziza ya mubwiyeko hari Group ze 
ziticaye ubusa nibwo haje kutangira gucamo abantu ibice abitwa Group yabacuruzi 
bavuye nairobi bacamo kabiri haza igice cya Ntazinda na Uzia ariko Ntazinda 
yarari nabantu nka batatu nibwo hatangiye gushakirwa ibyaha ba Uzia hifashijwe 
Ntazinda na Mudahunga Jean Marie babeshyera uzia ibutware ariko aza no gutukwa 
nu mufasha wa Kagame kuri Muhazi icyo gihe bari batumiwe nibwo bavuzeko kayumba 
yigaruriye bamwe mu baza bavuye za Burundi abitwa ba Nyaruhirira bari inshutize 
nabo bibageraho hifashijwe abahungube niko ba Bihozagara nabo byabagezeho 
intambara ya Kagame na Kayumba iba
iratangiye.
Nibwo byadukiriye mu Gisirikare hakorwa indonde zabasirikare bagomba gusezererwa 
nta nteguza barirukanwa abo ba Major Macumu Lt.Col Ruhetamacumu nabandi beshi 
cyane abirukanwe nta nteguza. Ubutaha nzabagezaho Kayumba avuye UK agiye 
gukorera muri NSS asimbura Gatsinzi akorana na Col Karegeya nuburyo Gen.Kayumba 
yoherejwe mu Buhinde." Rwandan WikiLeaks.
(Fuite No1) GENERALI NKUNDA AZIRA IKI ????
" ..... Nkubu nka Nkunda ni ikindi kibazo nti mukabone Kagame amufataho bugwate 
mugirengo ntaba afite icyo ashaka guhisha kuriwe buriya Nkunda yabayeho ari 
Kagame umukoze nuko atangirana na CNDP ndetse ubwo yo yarebaga igice cya Congo 
yaruguru kigizwe naba Nyejomba hamwe na Abagogwe nuko bakora nundi mutwe umwe 
wundi wari ugizwe ahanini naba Nyamurenge wa Col.Mutebutsi iyo mitwe yose 
yagenzurwaga na DIM bireba Kacyira umufasha wa Kirabo nuko ibaho biba ngobwa ko 
noneho bagerageza ingufu zayo nubwo bateraga Bukavu irafatwa nuko munyuma baza 
kuyirekura ariko Kagame asaba Nkunda kwitandukanya na Mutebutsi kuko ngo 
abanyamurenge batavugirwamo ndetse ko bari bamaze kubona aho Masunzu yabageze 
kugeza nubwo Masunzu yari yabanesheje neza.
nibwo Nkunda agiye mugice cyitwa Karehe nyuma aza gusabwa kujya kwimukira za 
Masisi nibwo Leta ya Kagame yifuje ko Ntaganda nawe aza akisungana na Nkunda 
ubwo byagizwemo ni ngufu ninzego zubutasi zu rwanda ariko nubundi Ntaganda yari 
yaragiye hariya kubera ikibazo Leta ya Kagame yari ifitanye na Uganda nibwo bari 
bafite ubwoba ko Uganda yazakoresha bamwe mubanyarwanda bari kumwe na Rubanga 
ubu ubarizwa Rahe.
Nibwo noneho ingabo Ntaganda yaravanye hariya ziyunze na Nkunda ariko ikintu 
cyabayeho gikomeye nuko Nkunda yiyubatse kuburyo bukomeye akora ingufu bihagije 
ava ku basirikare 7500 yari afite byari bizwi nu rwanda nuko agera ku 18000 
kandi bafite gahunda nibikoresho ndetse na Disipline kujyeza ubwo Nkunda atari 
agikeneye inkunga nimwe ya Leta ya Kagame nibwo habayeho kubyuka kw'intambara mu 
burasirazuba bwa Congo nibwo Nkunda yitwaye neza k'urugamba bigera aho Leta ya 
Kagame yoherezayo abasirikare ishaka ngo kubaha umusada nibwo nkunda yababwiyeko 
ntawo akeneye bitangira kurakaza ba Kayonga nabandi basirikare bakuru bu Rwanda 
kugeza hari aho ingabo zu rwanda zananirwaga iza Nkunda zikaza kubakiza nibwo 
Kayonga yakoze rapolo ijya ibukuru ivugako niba batitondeye Nkunda ari Ikibazo 
gikomeye muri Region.
Nibwo berekanye ubushobozi bwa basirikare amaze kugira ndetse ni ngufu nuburyo 
abantu bari bamaze kujya bamwibonamo kuva Congo,Uganda,Burundi ndetse nabamwe 
muba Hutu navugako ari Modele ndetse nandi moko ya banyecongo navuga nka 
abahunde banyejombo ndetse naba Bembe kujyeza no kubandandi ndetse ni nkunga 
yabonaga ivuye imihanda yose nibwo babwiye Kagame ko habayeho uburangare 
bw'inzego zipereza zayoborwaga na Musemakweri na Nzabamwita nibwo hafashe 
icyemezo cyo kuvana Kakira ku muyobozi wa DIM wungirije asimburwa nuwitwa Tinka 
ndetse hamwe nabandi mubayobozi bari bashizwe CNDP nibwo kandi niba ubyibuka 
Kagame yararakaye cyane kubantu babanya muryango ba FPR bari batangiye kujya 
batera inkunga CNDP munama yabereye Primahordng Kimihurura uburakari yavuganye 
nibwo hatangiye Gahunda yo gusenya CNDP.
Nibwo hifashijwe ntaganda yemererwa akayabo kamafaranga menshi ndetse no 
gukingirwa ikibaba yewe nibwo bavuzeko Nkunda atonesha abagogwe gusa batangira 
kubacamo ibice iyo Mission yahawe Kabarebe nibwo Bosco Ntaganda avuze yirukanye 
Nkunda kubuyobozi bwa CNDP ariko ikindi nuko Kagame nawe yari agaramiwe 
namahanga nibwo bahamagaye Nkunda bamubeshya ngo naze barangize ikibazo neza 
baramubeshya Nkunda araza nibwo yafatwaga ariko havuka ikibazo nanubu 
kitarabonerwa umuti nuko Nkunda nubu abasiri nabaturage banze kumuvaho bamubona 
nkumucunguzi wabo kugeza ikigihe cyose haba mu baturage mu basirikare ndetse no 
muyandi moko yo muri Congo.
Nibwo Leta ya KGL yumvishije Kabila niba ashaka kugira amahoro aruko baha ingufu 
Bosco Ntaganda ariko nubungubu byananiranye guhuza ingabo zose za CNDP kuko 85% 
byose kiri inyuma ya Nkunda banze kujya aho Leta yabimuriye none ubungubu urwego 
rushizwe iperereza rya Gisirikare DIM ubungu rwahawe gahunda yo kwigizayo abantu 
ba nkunda guhera mu basivile twavuga nku musaza Semadwinga Ntare Denis ndetse nu 
mu Maman wahoze ari umufasha wa Munyeshuri nabandi ntarondora ubu muri ibibihe 
hari gahunda yo gutangira kwica mu Basirikare bakuru barimo Makenga,Salongo 
nabandi.
Leta ya kgl yatangiye gahunda yo kuvugako Gen.Kayumba na Col.Karegeya bashaka 
kwifatanya nabahoze ari ingabo za Nkunda kandi ko baziko ariho hari umubare 
munini w'abasirikare nibwo ubona Leta ya Kigali ikora uko ishoboye igakoresha 
impuguke za UN bakoresheje za Maneko kugirango basige ibara abo basirikare.
Ikindi nuko igice kinini cya abahutu bari mu Rwanda bari inyuma yababagabo 
General Kayumba na Col.Karegeya ndetse nabandi babahanze nujya ubona Kagame 
yirirwa atukani uko biba bya murenze.
Ikindi kibazo ugiye kuzabona nuko ubu hamaze kuboneka ikindi gice kinini 
cyabanya muryango ba FPR bamaze kuyivaho bakajya kuri General Kayumba nabagenzi 
be kuko barambiwe FPR.
Ubu hari Gahunda yahawe Ndahiro yo kugura abanyarwanda baba hanze ndetse 
nabafite za Site zikomeye bakagurwa ubungubu hafi 70% yamafaranga yose yingengo 
yimari yose agomba gushorwa mu mutekano nkubu amafaranga yose yari aya 
banyeshuri yo kujya muri za Kaminuza yose yagiye mugisirikare ndetse nayareba 
Ubuhinzi yose nayo yaragiye yewe ibaze umenye umubare wamafaranga ajyenda kuri 
za Lobing kugirango atange isura yu butegetsi bwa Kagame ko ari bwiza ntagira 
ingano tutavuze agenda kujya gucyura Interahamwe zamaze abantu nka Camarade na 
mwene Sebazungu ariwe Ngabitsinze Aimable.
Ariko ikindi na guhishurira utari uzi nuko mwene Sebazungu afitanye isano na 
Rushema na Kagame kuri nyina baba Nyarwamagana ....... " Rwandan WikiLeaks.
NEWS FROM RWANDA WIKILEAKS
KIGALI-RWANDA